Είναι καλό να περπατούν τα παιδιά ξυπόλητα;

(Άρθρο Dr. med. Daniel Kemper - κάτι ξέρει και από ιατρικής άποψης!)

Από τότε που δοκίμασα για πρώτη φορά το βάδισμα χωρίς παπούτσια έχουν πλέον περάσει πολλά χρόνια. Τώρα πια απολαμβάνω την αίσθηση του εδάφους κάτω από τα πόδια μου και βρίσκω τα παπούτσια απλά ένα «απαραίτητο κακό» για ορισμένες περιστάσεις (εργασία, σούπερμαρκετ, επισκέψεις…).

Ήρθα πολύ αργά στη (σχεδόν) χωρίς παπούτσια ζωή, το καλύτερο είναι αν μπορεί κανείς να αποκτήσει τέτοιες «γυμνές, ελεύθερες» εμπειρίες στη φύση ως παιδί. Σε αυτό το άρθρο περιγράφω γιατί το περπάτημα χωρίς παπούτσια είναι υγιές και ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος για να το κάνετε.

Σε διάστημα πολλών χιλιετιών, η φύση προσάρμοσε τέλεια τα πόδια μας στις απαιτήσεις του περιβάλλοντός μας. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου η προσαρμογή αυτή τελειοποιήθηκε και το παπούτσι σίγουρα δεν είναι το τελικό στάδιο αυτής της τελειοποίησης, ακόμη και αν η διαφήμιση μας οδηγεί να πιστέψουμε ότι τα παπούτσια υψηλής τεχνολογίας είναι καλύτερα για τα πόδια μας.

Φρόντισε ορισμένα από τα μονοπάτια που θα ακολουθείς στη ζωή σου να είναι βραχώδη.

- John Muir - 

 (Εννοείται πως το ρητό αυτό του Muir έχει διττή έννοια!)

Τα παπούτσια είναι βραχυπρόθεσμα ένας απλός και (συνήθως) άνετος τρόπος για να είμαστε συνεχώς εν κινήσει. Αλλά σίγουρα δεν είναι ο πιο υγιεινός ούτε ο πιο φυσικός τρόπος κίνησης, και δεν εισήχθησαν στην καθημερινότητά μας για αυτό το λόγο.

Για πολλούς αιώνες τα παπούτσια ήταν ένα δείγμα πλούτου και καλής κοινωνικής θέσης. Η πλειονότητα των ανθρώπων περπατούσαν χωρίς παπούτσια και περπατούσαν καλά.

Μόλις τον περασμένο αιώνα ξεκίνησε η βιομηχανική μαζική παραγωγή παπουτσιών, καθιστώντας τα διαθέσιμα στο ευρύ κοινό.

Οι γιαγιάδες και οι παππούδες μας θυμούνται ακόμα τις εποχές που περπατούσαν χωρίς παπούτσια ως παιδιά, όμως εμείς οι νέοι δεν μπορούμε πια καθόλου να φανταστούμε το να είμαστε έξω χωρίς παπούτσια.

Όταν βλέπει κανείς στις μέρες μας παιδιά ή ενήλικες να κυκλοφορούν δημόσια χωρίς παπούτσια, τότε θα πρέπει να πρόκειται για οικογένειες οικολόγων, χίπιδων, αντικομφορμιστών ή κάτι άλλα παράξενα, έτσι;

Νομίζω ότι πολλοί άνθρωποι θα ήθελαν να το δοκιμάσουν και απλά… δεν το τολμούν . Φοβούνται τους τραυματισμούς ή το «τι θα πουν οι άνθρωποι;»

Φόβοι, προκαταλήψεις και παραπληροφόρηση σχετικά με το περπάτημα χωρίς παπούτσια

 1. «Το πόδι καταστρέφεται»

Πολλοί εξαιρετικοί φυσιοθεραπευτές και ορθοπεδικοί διαφωνούν πλέον και επίσημα με αυτό το δόγμα. Ειδικά στα παιδιά, των οποίων τα πόδια εξακολουθούν να αναπτύσσονται, το περπάτημα χωρίς παπούτσια μπορεί να αποτρέψει πολλές παραμορφώσεις των δακτύλων και των ποδιών στο σύνολό τους.

Μια επιθυμητή συνέπεια του περπατήματος χωρίς παπούτσια είναι η ιδιαίτερα καλή ενδυνάμωση του μυικού συστήματος των ποδιών. Όσο καλύτερο είναι αυτό, τόσο πιο αποτελεσματικά μπορεί να λειτουργήσει ως «αμορτισέρ» κατά το περπάτημα. Όταν αυτά τα «αμορτισέρ» λειτουργούν καλά, οι αρθρώσεις και οι μεσοσπονδύλιοι δίσκοι υποστηρίζονται σωστά και δεν επιβαρύνονται, με αποτέλεσμα να προστατεύονται και για το μέλλον.

2. «Περπατώντας ξυπόλυτη/ος θα τραυματιστώ»

Στα τόσα χρόνια που περπατάτω χωρίς παπούτσια, δεν τραυματίστηκα ποτέ σημαντικά. Αυτό δεν οφείλεται μόνο στο ότι με την πάροδο του χρόνου σκλήρυνε το δέρμα στις πατούσες μου…. αλλά και στο γεγονός πως όποιος περπατά ξυπόλυτος δίνει πολύ περισσότερη προσοχή στην επιφάνεια πάνω στην οποία κινείται και την αντιλαμβάνεται εντελώς διαφορετικά, είναι λοιπόν κυριολεκτικά «γειωμένος». Στην αρχή αυτό συμβαίνει συνειδητά, αλλά σύντομα γίνεται συνήθεια.

Ο τραυματισμός δεν μπορεί φυσικά ποτέ να αποκλειστεί, αλλά η πιθανότητα να πατήσει κανείς καρφί ή γυαλί χωρίς να το αντιληφθεί. Ακόμα και όταν φοράω παπούτσια, δεν έχει χρειαστεί ποτέ να αφαιρέσω ένα καρφί ή κάτι τέτοιο από τη σόλα.

3. «Είναι ανθυγιεινό»

Ναι, η υγιεινή είναι πολύ σημαντική στις μέρες μας και φυσικά, στο τέλος της ημέρας, τα πέλματα θα έχουν μαζέψει σκόνη και βρωμιά.

Και αυτό όμως το πρόβλημα υπερεκτιμάται.

Δεδομένου πως κανείς δεν θέλει να κοιμηθεί με τέτοια πόδια το βράδυ, απλά τα πλένει. Το καθημερινό πλύσιμο των ποδιών είναι μια ευχαρίστηση, που υπό διαφορετικές συνθήκες (πάντα παπούτσια και κάλτσες) δεν απολαμβάνουμε όλοι.

Είναι επίσης μια λανθασμένη αντίληψη ότι τα πόδια που είναι πάντα τυλιγμένα σε κάλτσες και παπούτσια είναι πιο υγιή.

Δεν είναι. Τα πόδια που είναι πάντα κλεισμένα ιδρώνουν, μυρίζουν, και πιάνουν συχνά μύκητες (και στα νύχια των ποδιών). Από τότε που περπατώ συχνά ξυπόλυτος, τα πόδια μου δεν μυρίζουν πια και επίσης δεν έχω ξαναδεί μύκητες ανάμεσα στα δάκτυλα.

4. «Θα κρυολογήσω σίγουρα»

Πότε και γιατί κρυολογούμε είναι μια πολύπλοκη διαδικασία και σίγουρα δεν προκαλείται από μία και μόνο αιτία.

Εάν κάποιος ξεκινήσει σταδιακά και δεν ορμήσει απευθείας ξυπόλητος έξω μες στο καταχείμωνο, τότε το περπάτημα χωρίς παπούτσια θα έχει μάλιστα το αντίθετο αποτέλεσμα - οι άμυνες μας ισχυροποιούνται και είναι λιγότερο πιθανό να αρρωστήσουμε.

Επιχειρήματα υπέρ του να περπατάει κανείς ξυπόλητος

1. Μια εμπειρία για τις αισθήσεις

Ειδικά τα παιδιά αντιλαμβάνονται από τη φύση τους πόσο ωραία είναι η αίσθηση της γης, της άμμου ή του γρασιδιού κάτω από τα γυμνά τους πόδια. Σε αντίθεση με εμάς τους ενήλικες, τα παιδιά προσεγγίζουν το θέμα με πιο ανοιχτό μυαλό - και αντιπαθούν ήδη από πολύ μικρές ηλικίες τα παπούτσια.

Δεν ξεκινάμε από την πρώτη μέρα με τα πιο δύσκολα ή βραχώδη μονοπάτια. Με την πάροδο του χρόνου συνηθίζει και το σώμα και το υποσυνείδητό μας, και μπορούμε πλέον να να περπατήσουμε ξυπόλητοι σχεδόν σε οποιαδήποτε επιφάνεια.

Ακόμη και στα πρώτα μας βήματα χωρίς παπούτσια ακονίζουμε τις αισθήσεις μας και παρατηρούμε ότι κάθε βήμα είναι διαφορετικό. Και όχι μόνο αυτό - χωρίς παπούτσια νιώθει κανείς το κάθε βήμα, αλλά δεν ακούγεται τίποτα. Όταν φοράμε παπούτσια, τα βήματά μας ακούγονται από μακριά, αλλά εμείς οι ίδιοι δεν αντιλαμβανόμαστε καθόλου το έδαφος στο οποίο πατάμε.

2. Εξάσκηση για το ανοσοποιητικό

Η πιο απλή και φυσική ενίσχυση της υγείας συνεχίζει να είναι το περπάτημα χωρίς παπούτσια. 

- Sebastian Kneipp -  

Η επαφή με τα βακτήρια του εδάφους, η απορρόφηση ιχνοστοιχείων από αυτό και οι αλλεπάλληλες διακυμάνσεις της θερμοκρασίας εκπαιδεύουν το ανοσοποιητικό σύστημα και το καθιστούν σαφώς πιο ανθεκτικό, ουσιαστικά το «σκληραγωγούν».

Αν σας ενδιαφέρουν και άλλοι τρόποι βελτίωσης του ανοσοποιητικού (ειδικά στα παιδιά αλλά όχι μόνο!), διαβάστε και ΕΔΩ και κατεβάστε τον δωρεάν οδηγό ΕΔΩ.

3. Ξυπολυταρία για υγιές μυοσκελετικό

Χωρίς τα παπούτσια, τα πόδια μας μπορούν να εκπληρώσουν πλήρως τη λειτουργία για την οποία προορίζονται από τη φύση.

Ανάλογα με την επιφάνεια, ισορροπούν και στηρίζουν με βέλτιστο τρόπο το υπόλοιπο σώμα μας - αυτό γίνεται πολύ καλύτερα από ό,τι με παπούτσια.

Με αυτόν τον τρόπο μπορούμε να αποτρέψουμε βλάβες στις αρθρώσεις και τη σπονδυλική στήλη (αρθροπάθειες). Όποιος έχει ήδη τέτοιες ενοχλήσεις και προβλήματα θα διαπιστώσει μετά από λίγους μήνες ξυπόλυτου περπατήματως πως οι πόνοι βελτιώνονται σημαντικά.

Τα παιδιά ούτως ή άλλως προτιμούν να περπατούν ξυπόλητα

Δεν χρειάστηκε να δώσω στα παιδιά μου κάποιον «οδηγό» για το πώς να περπατήσουν χωρίς παπούτσια. Όλα τα παιδιά προτιμούν ενστικτωδώς να είναι ξυπόλυτα, χωρίς καν να το σκεφτούν. Συνειδητοποιούν πολύ γρήγορα τι μπορούν να κάνουν χωρίς παπούτσια και τι όχι.

Δεν νομίζω να εκπλήσσει κανέναν το γεγονός πως σχεδόν όλα τα παιδιά προτιμούν να περπατούν, να τρέχουν και να παίζουν ξυπόλυτα.

Τα παιδιά μας απολαμβάνουν την επαφή με την γη. Ο γιος μας πλέον με κοροϊδεύει αν αν έχει μπει ο Μάρτιος και δεν έχω ακόμη βγει να περπατήσω ξυπόλυτος. 

Οι κορυφαίοι παιδίατροι-ορθοπεδικοί συνιστούν θερμά το περπάτημα χωρίς παπούτσια από τα πρώτα βήματα του παιδιού. Όταν τα παπούτσια είναι απαραίτητα, συστήνονται όσο το δυνατόν πιο μαλακά, εύκαμπτα παπούτσια με λεπτή και εύκαμπτη σόλα, που ΔΕΝ περιορίζουν τις κινήσεις των ποδιών και επιτρέπουν τη σωστή ανάπτυξη του μυϊκού συστήματος.

Μελέτες δείχνουν ότι η πλατυποδία και πολλές άλλες δυσμορφίες και δυσλειτουργίες των ποδιών στη «σύγχρονη» ζωή μπορούν να αποφευχθούν ή να βελτιωθούν περπατώντας χωρίς παπούτσια σε διάφορες επιφάνειες/εδάφη.

Οι πάμπολλοι ορθοπεδικοί πάτοι, που συνταγογραφήθηκαν κυρίως στη δική μας γενιά, απεδείχθη πως είχαν ελάχιστο έως καθόλου θεραπευτικό/διορθωτικό αποτέλεσμα στις δυσμορφίες των πελμάτων.

Το μόνο πράγμα που φαίνεται να κάνουν με αισθητή επιτυχία είναι να ανακουφίζουν τους πόνους που προκαλούνται από τις πελματικές δυσμορφίες - αλλά ΔΕΝ «φτιάχνουν» το πόδι.

Μάθετε (ξανά) να περπατάτε χωρίς παπούτσια, βήμα-βήμα!

Σε αυτό βοηθά με την κυριολεκτικότερη έννοια της λέξης να ξεκινήσει κανείς με μικρά βήματα σε ασφαλές μέρος.

Αυτό γίνεται π.χ. ως εξής:

1. Βήμα: Μην φοράτε παπούτσια μέσα στο σπίτι

2. Βήμα: Βαδίζετε ξυπόλυτοι στο πλακόστρωτο και στην άσφαλτο κοντά στο σπίτι σας.

3. Βήμα: Κυκλοφορείτε χωρίς παπούτσια στον κήπο, αν έχετε πρόσβαση σε κήπο ή περιβόλι.

4. Βήμα: Ξεχνάτε τα παπούτσια όταν πάτε στη θάλασσα (και εννοείται κι στο πάει-έλα στο αυτοκίνητο! 😉), στην παραλία, σε πεζοδρόμους.

5. Βήμα: Περπατήστε σε πετρώδη μονοπάτια που κοντά σε λιβάδι. Αν σας πονέσουν λίγο τα πόδια, συνεχίστε στο χορτάρι.

6. Βήμα: Αθλητισμός χωρίς παπούτσια, π.χ. περπάτημα, ελαφρό τρέξιμο, πινγκ πονγκ, βόλεϊ, τζόκινγκ, χορός κ.λπ.

7. Βήμα: Με την πάροδο του χρόνου δεν θα υπάρχει πλέον επιφάνεια που μην αντέχουν άνετα τα πόδια σας, ελεύθερα και δυνατά!

Αυτό το άρθρο θα ήθελα να είναι μια ενθάρρυνση για όλους όσους ενδιαφέρονται για το ξυπόλυτο βάδισμα και είτε ντρέπονται, είτε δεν τολμούν, είτε έχουν την άποψη πως κατά κάποιον τρόπο δεν είναι «καλό». Στη δική μας οικογένεια εγώ περπατώ περισσότερο ξυπόλυτος απ΄όλους, ακολουθούν τα παιδιά, και σιγά-σιγά ξεκινά και η γυναίκα μου!

Πηγή kemper.gr