ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ



Η Μεσογειακή Φώκια Monachus monachus στην Κύπρο

10/07/2024

Η μεσογειακή φώκια, Monachus monachus, είναι το πιο σπάνιο είδος φώκιας από τα 33 είδη που υπάρχουν στον κόσμο. Είναι μάλιστα το νούμερο 1 απειλούμενο θαλάσσιο θηλαστικό στην Ευρώπη! Από την αρχαιότητα φαίνεται να ζούσε σε μεγάλες αποικίες κατά μήκος ολόκληρης της Μεσογείου, ενώ σήμερα έχουν απομείνει μόνο 700 άτομα περίπου. Τα μισά από αυτά ζουν στη θαλάσσια περιοχή της Ελλάδας, ενώ στην Κύπρο υπάρχουν γύρω στα 20 άτομα.

 

Ήξερες ότι…

Αν και η επιστημονική της ονομασία, Monachus monachus, μπορεί να παραπέμπει στη μοναχικότητα, το όνομά της στην πραγματικότητα το οφείλει στις χαρακτηριστικές δίπλες που κάνει ο λαιμός της και θυμίζουν το ράσο των καπουτσίνων μοναχών.


Η φώκια Monachus monachus τρέφεται με ψάρια, ενώ αγαπημένη της τροφή είναι τα χταπόδια. Μια ενήλικη φώκια καταναλώνει τροφή αντίστοιχη στο 5-10% του βάρους της ημερησίως. Μπορεί να καταδυθεί σε βάθος μέχρι και 200 μέτρων, ενώ έχει την ικανότητα να καλύψει κολυμπώντας μεγάλες αποστάσεις σε μικρό χρονικό διάστημα. Αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα είδη φώκιας στον κόσμο, με μήκος που ανέρχεται γύρω στα 2,5 μέτρα και ζυγίζει περίπου 300 κιλά.

Τα ενήλικα αρσενικά είναι λίγο μεγαλύτερα από τα θηλυκά. Τα δύο φύλα, παρουσιάζουν διαφορές στον χρωματισμό του τριχώματός τους: τα αρσενικά είναι σκούρα γκρι ή μαύρα με μεγάλη άσπρη κηλίδα στην κοιλιά, ενώ τα θηλυκά είναι καφέ ή γκρι με έντονή εμφάνιση από γδαρσίματα στην πλάτη. Οι νεογέννητες φώκιες, γεννιόνται με έντονη μαύρη γούνα, την οποία αποβάλουν στον ένα μήνα από τη γέννηση.

Τον μεγαλύτερο χρόνο ζωής της η μεσογειακή φώκια τον περνά στο θαλάσσιο περιβάλλον. Περνά όμως και χρόνο στη ξηρά, τόσο για ανάπαυση, όσο και για να γεννήσει και να γαλουχήσει τα μικρά της για 3-4 μήνες μετά τη γέννησή τους. Όταν είναι στη ξηρά προτιμά βραχώδεις και δυσπρόσιτες ακτές και θαλάσσια σπήλαια και της αρέσει η απομόνωση και η ησυχία. Είναι λοιπόν σημαντική η προστασία των περιοχών στις οποίες συχνάζει.

Ποια μέτρα λαμβάνονται για την προστασία της μεσογειακής φώκιας;

Η μεσογειακή φώκια προστατεύεται τόσο από εθνική νομοθεσία και κανονισμούς, όσο και από Κοινοτικές Οδηγίες και Πρωτόκολλα.

Το Τμήμα Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών (ΤΑΘΕ) είναι το άμεσα υπεύθυνο κυβερνητικό τμήμα για την προστασία της Monachus monachus στην Κύπρο. Στη χώρα μας εφαρμόζεται πρόγραμμα παρακολούθησης από το 2010 με επισκέψεις στις θαλάσσιες σπηλιές, σημειώνοντας την παρουσία ή απουσία φώκιας, καθώς και τυχόν σημάδια χρήσης της σπηλιάς από φώκιες (π.χ. ίχνη, περιττώματα, χαρακτηριστική έντονη μυρωδιά κλπ), αλλά και τοποθέτηση φωτοπαγίδων. Επιπρόσθετα, διατηρείται βάση δεδομένων στο ΤΑΘΕ, στην οποία σημειώνονται θεάσεις της φώκιας γύρω από το νησί.

Η Ομάδα Παρακολούθησης της μεσογειακής φώκιας κατέγραψε όλα τα καταφύγια που χρησιμοποιεί το είδος σε όλο το εύρος της Κυπριακής ακτογραμμής και με τη βοήθεια ειδικού εξοπλισμού, η παρακολούθηση γίνεται σε 24ωρη βάση. Η επιβεβαίωση της αναπαραγωγικής δραστηριότητας της μεσογειακής φώκιας στην Κύπρο έγινε το 2011. Από το 2015 και έπειτα η αναπαραγωγική δραστηριότητα είναι πλέον σχεδόν ετήσια.

Η μεσογειακή φώκια πάντα αποτελούσε στοιχείο της βιοποικιλότητας της Κύπρου. Από τη δεκαετία όμως του 1960 και μέχρι το τέλος της δεκαετίας του 2010, οι εμφανίσεις του είδους ήταν σπάνιες, ενώ δεν υπήρχε καμία ένδειξη για αναπαραγωγική δραστηριότητα. Από το 2011 και μετά φαίνεται ότι το είδος ανακάμπτει στις Κυπριακές θάλασσες και έχει πλέον δημιουργήσει έναν τοπικό, μικρό μεν, αλλά αναπαραγόμενο πληθυσμό.

Ποιες απειλές δέχεται η μεσογειακή φώκια;

Οι κύριες απειλές για τη μεσογειακή φώκια στην Κύπρο είναι η απώλεια και η υποβάθμιση του βιοτόπου στον οποίο ζει, η αστικοποίηση των αμέσως γειτονικών περιοχών, και οι τουριστικές πιέσεις μέσω διαφόρων δραστηριοτήτων αναψυχής. Επιπρόσθετα η υπεραλίευση είναι ακόμη ένας παράγοντας που επηρεάζει αρνητικά το είδος, αφού οδηγεί στη μείωση της τροφής της μεσογειακής φώκιας. Επιπλέον, μία ακόμη σημαντική απειλή για το είδος – σε όλη του τη γεωγραφική εξάπλωση - είναι η τυχαία παγίδευση σε αλιευτικά εργαλεία.


Τι κάνω αν δω φώκια;

Οι φώκιες γεννούν τα μικρά τους μεταξύ Σεπτεμβρίου και Δεκεμβρίου στα θαλάσσια σπήλαια, μετά από 10 μήνες κυοφορίας. Οι μητέρες συχνά αφήνουν τα μικρά τους στη σπηλιά όταν αναζητούν τροφή.

Η ανθρώπινη παρενόχληση αποτελεί μια από τις κύριες αιτίες εγκατάλειψης των νεογέννητων φωκιών από τις μητέρες τους και της εγκατάλειψης του ασφαλούς καταφυγίου από τις μητέρες. Γι’ αυτό όταν συναντούμε τις μεσογειακές φώκιες στη θάλασσα ή σε θαλάσσια σπήλαια:

  • Αποφεύγουμε τις απότομες κινήσεις,
  • Τις θαυμάζουμε από απόσταση και με ηρεμία
  • Αν θα τις φωτογραφίσουμε, το κάνουμε χωρίς φλας
  • Ποτέ δεν τις ταΐζουμε,
  • Απομακρυνόμαστε από το σπήλαιο για να μην τις παρενοχλήσουμε και
  • Ενημερώνουμε το ΤΑΘΕ.

Πώς το έργο Πανδώτειρα βοηθά την προστασία της μεσογειακής φώκιας

Το Πανδώτειρα είναι ένα δεκαετές έργο, το οποίο συγχρηματοδοτείται από το Πρόγραμμα LIFE της ΕΕ. Τελικός στόχος του έργου είναι να γίνει το δίκτυο Natura 2000 πιο αποτελεσματικό, λειτουργικό και βιώσιμο.

Στο πλαίσιο του έργου θα ληφθούν μέτρα για τον μετριασμό των απειλών που δέχονται οι μεσογειακές φώκιες αλλά και άλλοι θαλάσσιοι οργανισμοί, όπως τα κητώδη και οι θαλάσσιες χελώνες, κυρίως από τις αλλαγές στο φυσικό τους περιβάλλον που προκαλεί η κλιματική αλλαγή και οι ανθρωπογενείς δραστηριότητες.

Μάθε περισσότερα για το έργο Πανδώτειρα εδώ 

Συγγραφή: Μελίνα Μάρκου (Τμήμα Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών)


 

 

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΝΕΑ ΣΤΗΝ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ 'ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ'

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
Προσοχή σε παραπλανητικές κλήσεις που επικαλούνται τον ΕΟΑ Λεμεσού

11/07/2025

Ο Επαρχιακός Οργανισμός Αυτοδιοίκησης Λεμεσού (ΕΟΑ Λεμεσού) ενημερώνει το κοινό ότι το τελευταίο διάστημα έχουν καταγραφεί περιστατικά παραπλανητικών τηλεφωνικών κλήσεων, κατά τις οποίες επιτήδειοι επικαλούνται το όνομα του Οργανισμού και ζητούν χορηγίες για δήθεν έκδοση βιβλίου εκ μέρους του ΕΟΑ Λεμεσού.

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
Λεμεσός: Ποινή φυλάκισης 5,5 χρόνων στον τέως Διευθυντή του Παττιχείου Θεάτρου: Οικειοποιήθηκε πάνω από 200.000 ευρώ

11/07/2025

Ποινή φυλάκισης 5,5 χρόνων επέβαλε το Κακουργιοδικείο Λεμεσού στον 65χρονο τέως Διευθυντή του Παττίχειου Δημοτικού Θεάτρου Λεμεσού.

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
Υπόθεση Μουρτζούκου: Η μάνα της βγήκε για 1η φορά μετά την ομολογία και τα είπε όλα!

11/07/2025

Τις πρώτες απαντήσεις στους ισχυρισμούς της Ειρήνης Μουρτζούκου ότι σκότωσε τα βρέφη από οργή μετά από τσακωμούς με την ίδια έδωσε η μητέρα της.

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
Μουρτζούκου: Πώς σκότωσε το μωρό της το 2023 - «Θυμάμαι πολύ καλά την ημέρα που το σκότωσα»

11/07/2025

Σοκαριστικές είναι οι πληροφορίες που έρχονται στο φως της δημοσιότητας όσον αφορά την υπόθεση της Ειρήνης Μουρτζούκου η οποία αναμένεται να απολογηθεί την Κυριακή.

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
Τίτλοι τέλους στα ανώνυμα κινητά: Πώς θα διατηρήσετε τον αριθμό τηλεφώνου σας;

11/07/2025

Σε ταυτοποίηση στοιχείων καλούνται όλοι οι χρήστες κινητών με προπληρωμένη κάρτα SIM για να μπορέσουν να διατηρήσουν τον αριθμό τους.

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
Παιδιά της Ομογένειας από τις ΗΠΑ φιλοξένησε το ΤΕΠΑΚ Πάφου

10/07/2025

Η Σχολή Διοίκησης Τουρισμού, Φιλοξενίας και Επιχειρηματικότητας του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου που εδρεύει στην Πάφο υποδέχθηκε την Τετάρτη 9 Ιουλίου 2025, παιδιά της ομογένειάς από τις ΗΠΑ, στο πλαίσιο του Προγράμματος Φιλοξενίας για παιδιά ηλικίας 13 έως 17 ετών, το οποίο διοργανώνει η Υπηρεσία Κυπρίων Αποδήμων και Επαναπατρισθέντων του Υπουργείου Εξωτερικών.

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
Επίσκεψη του Προέδρου του Λιβάνου στην εντός των τειχών Λευκωσία

10/07/2025

Την Τετάρτη, 9 Ιουλίου 2025, ο Πρόεδρος του Λιβάνου, Joseph Aoun, επισκέφθηκε την οδό Ληδήνις παρά το Δημαρχείο Λευκωσίας στην εντός των τειχών Λευκωσία, στο πλαίσιο της επίσημης επίσκεψής του στην Κύπρο, κατόπιν πρόσκλησης του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκου Χριστοδουλίδη.

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
Μουρτζούκου: Το δραματικό τηλεφώνημα μέσα από τη ΓΑΔΑ στην Πόπη

10/07/2025

Το βράδυ της Τετάρτης (9/7), η Αγγελική Νικολούλη, μιλώντας τηλεφωνικά στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων του Mega για την υπόθεση της Ειρήνης Μουρτζούκου, με αφορμή τις τελευταίες εξελίξεις, αποκάλυψε μια νέα πληροφορία.

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
Δικηγόρος Μουρτζούκου: «Αυτά που θα πει στην απολογία της θα προκαλέσουν σοκ»

10/07/2025

Προθεσμία για να απολογηθεί πήρε η Ειρήνη Μουρτζούκου που ομολόγησε στους αστυνομικούς του Ανθρωποκτονιών την εμπλοκή της στους θανάτους των δύο παιδιών της, του βρέφους της κουμπάρας της και της αδερφής της.

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
Λέξη προς λέξη η ανατριχιαστική ομολογία της Μουρτζούκου - “Θόλωνε το μυαλό μου και τα σκότωνα τα παιδιά”

10/07/2025

Υψηλόβαθμα στελέχη του Ανθρωποκτονιών απέσπασαν την ομολογία της 25χρονης Ειρήνης Μουρτζούκου, η οποία παραδέχτηκε τον θάνατο τεσσάρων παιδιών.

Περισσότερα (αναζήτηση στην κατηγορία 'ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ')

Διαφημιστείτε εδώ