ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ
Ιερός ναός Παναγίας Τριχερούσας - η Παναγία με τα τρία χέρια
Γράφει η Έφη Μέφερη
Ο ναός είναι αφιερωμένος στην Παναγία Τριχερούσα. Η Τριχερούσα είναι μια όχι σπάνια, αλλά μοναδική ταξιδεμένη εικόνα της Θεοτόκου, η οποία τους τελευταίους αιώνες φυλάσσεται στη Μονή του Χιλανδαρίου στο Άγιον Όρος. Η εικόνα απεικονίζει την Παναγία στην κλασική απεικόνιση της με τον Ιησού στα χέρια της. Η διαφορά της όμως είναι πως κάτω από το δεξί της χέρι, στην αριστερή πλευρά της εικόνας υπάρχει ακόμη ένα χέρι. Το χέρι αυτό είναι και η αιτία που στην Παναγία δόθηκε το προσωνύμιο «Τριχερούσα», η Παναγία δηλαδή με τα τρία χέρια.
Η θαυματουργός Εικόνα αποτελούσε οικογενειακό κειμήλιο του Αγίου Ιωάννη του Δαμασκηνού, ο οποίος με ευλάβεια την φύλαγε στο παρεκκλήσι του σπιτιού του. Ο Ιωάννης ήταν Χριστιανός, ο οποίος έζησε τον έβδομο αιώνα στη Δαμασκό της Συρίας.
Ακριβώς εκείνη την εποχή, όταν Αυτοκράτορας της Κωνσταντινουπόλεως ήταν ο Λέων Γ' ο Ίσαυρος, ξέσπασε η Εικονομαχία και το προσκύνημα των ιερών Εικόνων θεωρούνταν ειδωλολατρία. Ο Άγιος Ιωάννης τότε έγραφε επιστολές υπέρ των εικόνων. Εξοργισμένος από αυτή την πραγματεία ο αυτοκράτορας Λέων πλαστογράφησε μία επιστολή στην οποία έγραφε πως δήθεν ο Ιωάννης συνομοτούσε για να χάσει την εξουσία. Ο χαλίφης, λαμβάνοντας την επιστολή αυτή, εξοργίστηκε. Ο Άγιος εξήγησε ότι ποτέ δεν έβαλε στο νου του τέτοια προδοτική πράξη. Ο βάρβαρος όμως δεν πίστεψε και πρόσταξε να του κόψουν το δεξί του χέρι.
Όταν του έκοψαν το χέρι, ζήτησε να του τον δώσουν για να το θάψει. Όπως και έγινε. Γοναστισμένος μπροστά στο εικόνισμα είχε κοντά του το ακρωτηριασμένο μέλος και προσευχόταν στην Υπεραγία Θεοτόκο να τον θεραπεύσει με την υπόσχεση ότι θα συνεχίσει να γράφει υπέρ των εικόνων. Το επόμενο πρωί, όταν ξύπνησε το χέρι του είχε θεραπευτεί. Θέλοντας να ευχαριστήσει την Παναγία, έφτιαξε ένα ασημένιο αντίγραφο του κομμένου του χεριού και το εναπέθεσε στην εικόνα.
Μετά απ’ αυτό ο Άγ. Ιωάννης έφυγε από τη Συρία και πήγε στην Παλαιστίνη παίρνοντας μαζί του τη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας. Μόνασε στo Μοναστήρι του Αγίου Σάββα. Κλεισμένος εκεί προσευχόταν κι έγραφε ύμνους για την Παναγία, και κράτησε την υπόσχεσή του συνεχίζοντας να αντιστέκεται στην εικονομαχία. Επιθυμία του ήταν, αφού πεθάνει, να δοθεί η εικόνα στον πρώτο επίσκοπο με το όνομα Σάββας που θα επισκεπτόταν το Μοναστήρι. Το 1217 περιήλθε στη κατοχή του Σέρβου Αρχιεπισκόπου Σάββα. Η εικόνα έμεινε στη Σερβία για αρκετά χρόνια μέχρι τις αρχές του 15ου αιώνα, οπότε μεταφέρθηκε στο Άγιον Όρος για να μην πέσει στα χέρια των Τούρκων. Από τότε η εικόνα βρίσκεται στη Μονή Χιλανδαρίου.
Αρχικά η εκκλησία κτίστηκε σε ρυθμό μονόκλιτης σταυροειδούς Βασιλικής. Ξεκίνησε να χτίζεται το 1978 και αποπερατώθηκε το 1981. Το 2004 έγιναν στην Εκκλησία εργασίες επέκτασης. Προστέθηκαν ακόμα 2 κλίτη, ένα στην βόρεια και ένα στην νότια πλευρά του ναού. Έτσι σήμερα η εκκλησία είναι τρίκλιτη σταυροειδής βασιλική με κεντρικό τρούλο. Οι στέγες της είναι επενδυμένες με πήλινο κεραμίδι βυζαντινού τύπου.. με ξύλινο σκαλιστό τέμπλο εξαίρετης τέχνης. Παράθυρα είναι όλα τοξωτά. Εσωτερικά η Εκκλησία είναι μερικώς αγιογραφημένη. Στην καμάρα της κόγχης είναι ιστορημένη η Πλατυτέρα των Ουρανών. Στον τρούλο ο Παντοκράτορας και στα σφαιρικά τρίγωνα της βάσης του τρούλου είναι ιστορημένοι οι 4 Ευαγγελιστές.
Την περιόδο 2004 – 2005 έγινε επέκταση και ριζική ανακαίνιση της Εκκλησίας.
Η Παναγιά η Τριχερούσα μέτρα ακόμη ένα θαύμα όταν στις 27 Ιουλίου του 1985 ξέσπασε πυρκαγιά στον ιερό ναό από αναμμένο κερί. Η εικόνα της Παναγίας ήταν τοποθετημένη στο προσκυνητάρι όταν οι φλόγες την περιέζωναν από όλες τις μεριές την εικόνα. Σύμφωνα με την λαϊκή παράδοση μία θεϊκή δύναμη δεν αφήσε τη φωτιά να προχωρήσει και την περιόρισε στο κάτω μέρος της εικόνας. Η εικόνα παραμένει στον ναό για προσκύνημα και αποτελεί από τους πιστούς αδιάψευστη μαρτυρία του θαύματος της Υπεραγίας Θεοτόκου.
Αντικρίζοντας κάποιος τη μισοκαμένη εικόνα της Παναγίας διακατέχεται από θρησκευτικό δέος και ιερή συγκίνηση βλέποντας την γραμμή στην οποία καθηλώθηκε φωτιά και μόνο ως θαύμα μπορεί να τα εξηγήσει.